Kamienne koraliki

Dzisiaj będzie trochę o kamieniach w kontekście „jubilerskim”. Przyzyczajeni jesteśmy, że jak paciorki to ręcznie obrabiane szkło. Otóż nic bardziej mylnego. Opracowania pochówków wyraźnie wskazują na to, że na szyjach kobiet wisiały również obrobione minerały (kamienie).

Kamienie ozdobne były dostępne. Biorąc pod uwagę dostępną we wczesnym średniowieczu technologię były stosunkowo łatwe do obróbki. Nie będę wnikać w tym poście w szlify i obróbki konkretnych kamieni oraz ich szczegółowe klasyfikacje. Bez zbędnego zanudzania przedstawiam listę minerałów, z których powstawały koraliki we wczesnym średniowieczu (na podstawie znalezisk):

– bursztyn (obrobiony, nie sieczka)
– agat
– kryształ górski
– karneol
– onyks
– słodkowodne perły
– słodkowodny koral
– szmaragd
– rubin
– fluoryt
– sardelik (chalcedon)
– ametyst
– kalcyt miodowy
– kryształ dymny

Bursztyn

Perła słodkowodna

Kryształ górski

Karneol

Onyks

Koral słodkowodny

Fluoryt

Chalcedon

Kalcyt miodowy

Kryształ dymny

Ciekawym minerałem jest – steatyt (zwany słonińcem), występujący jedynie w obrębie Norwegii.
Do Polski przywędrował prawdopodobnie razem z wikingami (znaleziska pojedynczych koralików). Nie był zbyt popularny nawet na terenach swojego występowania, z uwagi na jego dużą miękkość, a tym samym podatność na uszkodzenia.

Steatyt

Pośród znalezisk znajduje się również wiele osełek. Zdecydowana większość z nich miała dziurkę, co wskazuje na fakt, że były wieszane (zarówno na szyi jak i u pasa/krajki). Można więc wysnuć wniosek, że oprócz funkcji czysto praktycznej mogły pełnić też niejako funkcję ozdobną.

Jeśli chodzi o znaleziska osełek, w kontekście materiałów z jakich zostały wykonane wygląda to tak:

– granit
– dioryt
– bazalt
– szarogłaz
– amfibolit
– kwarcyt
– marmur
– mylonit
– gnejs
– granitognejs
– aplit
– granulit
– migmatyt
– serpentynit
– piaskowce (ciosowe, jasne, czerwony spągowiec)
– iłowiec
– fyllit
– fyllit barwy wiśniowej
– Łupki: mułowy, ilasty, kwarcowy, kwarcowo-serycytowy, kwarcowo-skaleniowy, kwarcowo-łyszczykowy, kwarcowo-graditowy, kwarcowo-amfibolowy, łyszczykowy, krzemionkowy, zieleńcowy, węglisty, krystaliczny, gruzełkowy, andaluzytowy zielony

Mylonit

Gnejs

Dioryt

Bazalt

Szarogłaz

Amfibolit

Aplit

Granulit

Serpentynit

Łupek zieleńcowy

Migmatyt

Piaskowiec – czerwony spągowiec

Jak widzimy było tego całkiem sporo. Może warto w naszych rekonstrukcjach zagłębić się bardziej w temat i oprócz koralików szklanych postawić na te kamienne? 🙂

Pozdrawiam Was ciepło!

Bibliografia: 
– Mateusz Bogucki: Ośrodki handlowo-rzemieślnicze nad Bałtykiem we wczesnym średniowieczu
– Ewa Lisowska: Wydobycie i dystrybucja surowców kamiennych we wczesnym średniowieczu na Dolnym Śląsku 
– Karolina Czonstke: Biżuteria słowiańska z wczesnośredniowiecznych skarbów bornholmskich 
– Pod redakcją Bartłomieja Gruszki: Wczesnośredniowieczny gród w Połupinie, stan 2